16aug2023
Boljev Dol, selo u dimitrovgradskom Gornjem Visoku
U jednom od najudaljenijih delova Pirotskog okruga, ali, po mom uverenju, i jednom od najlepših, nalazi se selo Boljev Dol. Udaljeno je oko 28 km od centra svoje opštine i oko 40 km od Pirota. Najverovatnije mu ime potiče od Crnovunaca i znači ,,najbolji do''. Selo je 2011. godine imalo svega pet stanovnika, a danas...veliko je pitanje.
Ovo je uspomena na moju posetu selu Boljev Dol sa porodicom, 12. avgusta 2018. Do njega vodi makadamski put u dužini od oko 1 km, a skretanje se nalazi između Donjeg Krivodola i Izatovaca:
Obično svi posetioci sela auto ostavljaju na proširenju ispred škole. Odavno je zatvorena:
Treba krenuti uz potok. On leti gotovo presuši:
Na mestu gde put zavija udesno nalazi se jedna od najzanimljivijih česama u pirotskom kraju. Boljev Dol je poznat po njoj. To je ,,Turska česma'' i na prvi pogled različita je od svih česama koje ste do sada imali prilike da vidite. Stara je oko 400 godina, a natpis na njoj je na arapskom jeziku:
Vratite se na put i produžite stazom uz Boljevdolski potok. Ulazite u njegovu dolinu:
Tu, pored samog potoka, na njegovoj levoj obali, pronaći ćete staru Crkvu Svetog arhangela Mihaila. Lako je moguće da je skrivaju vrbe, žbunje i ostalo rastinje:
Crkva se nalazi na manje od kilometra od centra sela. Malih je dimenzija i jedna je od najstarijih sačuvanih crkava u caribrodskom kraju. Na istočnom i južnom zidu sačuvana su tri sloja fresaka koje potiču iz perioda od XVII do XIX veka. Nema ikonostasa i postojeće ikone su postavljene na zidove. Oštećeni zidovi su obnovljeni, a cela crkva je restaurirana 1978. godine. Šest godina kasnije - 1984, proglašena je spomenikom kulture. (,,Vera i kamen'', Cvetko D. Ivanov i grupa autora, Narodna biblioteka ,,Detko Petrov'', Dimitrovgrad 2018)
Trajanje relacije: oko 4h
Zahtevnost relacije: srednja (3/5)
Karakteristike: jedno od najstarijih seoskih naselja sa veoma zanimljivom česmom i jednom od najstarijih seoskih crkava u caribrodskom kraju; lepa priroda u delu dimitrovgradske opštine koji predstavlja deo Gornjeg Visoka, u slivu reke Visočice
Rizici: -