Pirot i pirotski kraj

28jun2025 Posetite čuvenu ,,Pećinsku crkvu'' u Rsovcima

Jedno od tih mesta je i neobična ,,Pećinska crkva''. Nalazi se svega par stotina metra od mosta na Visočici u samom selu, na desnoj obali reke. Do mosta se dolazi seoskim sokakom iz centra. On je praktično na glavnom putu koji prolazi kroz selo. Najbolje je da u poslednjoj kući, s desne strane, pred samim mostom, potražite ključ od crkve. Tako smo i mi uradili pre 13 godina, 16. juna 2012. Tada sam bio u društvu članova svoje porodice, ali i sa Stojanovićima - Dimetom, Vladanom i Unom:

Po prelasku na desnu obalu Visočice, nastavlja se putem niz reku:

Brzo se dolazi do velike livade sa koje polazi uređena stazica do ulaza u crkvu. Interesantno, baš u vreme naše posete su rađeni završni radovi na njoj. Nedaleko od ovog mesta je vidljivo da je Visočica menjala svoj tok:

Crkva u pećini je posvećena svetim apostolima Petru i Pavlu. Dimenzije pećine su 7.7x8.1 m:

Na severnom zidu sačuvan je ostatak prvobitnog živopisa, figura Hrista Mladenca. Freska je jedinstvena u srpskom fresko-slikarstvu, a potiče iz sredine ili druge polovine XIII veka. Na njoj je Isus Hrist mlad i ćelav (Radmila Vlatković: ,,Zaštićemo spomeničko nasleđe Pirota'', Pirot, 2012):

Mišljenja u vezi sa vrednošću i značajem ove freske su podeljena. Jedni smatraju da je njen autor bio pod jakim uticajem hrišćanstva, a drugi, da je ona mogla biti naslikana samo u pećinskoj isposnici. Veruje se da su fresku naslikali isposnici poreklom sa Sinaja (poluostvo u Egiptu), i da zbog toga nije bila podložna episkopskoj cenzuri. Kopija ove freske, poznatije kao ,,Ćelavi Isus'', čuva se u pirotskom Muzeju Ponišavlja. Crkva Svetog Petra i Pavla je proglašena za kulturno dobro 1981. godine.

Mnogi smatraju da na ovoj fresci uopšte nije oslikan Isus Hrist, već Sveti apostol Pavle. Rođen je kao Jevrejin početkom nove ere, a postao je hrišćanski apostol, svetitelj, propovednik i književnik. Danas ima veoma istaknutu ulogu u hrišćanstvu. Spomendan mu je 29. jun, zajedno sa Svetim Petrom. Smatra se zaštitnikom pisaca, novinara, mnogih drugih ljudi i mesta širom sveta. Mnogi kasniji filozofi su ga žestoko kritikovali.

Sa ulaza u ,,Pećinsku crkvu'' lep je pogled na selo Rsovci i na kupasto brdo Gradište (888 m), zapadno od sela:

Trajanje relacije: oko 2.5 h

Zahtevnost relacije: umerena (2/5)

Karakteristike: mala, lako dostupna i neobična crkva u pećini, čuvena po svojoj fresci ,,Ćelavi Isus'', koja je predmet brojnih diskusija, ali i zanimljiva turistička atrakcija

Rizici: crkva je obično zaključana pa ključ treba potražiti u selu (više informacija u samom tekstu)