15feb2022 Babušnička sela Gornje i Donje Krnjino

Prepodne prvog prazničnog dana sam proveo u okolini Babušnice, tačnije u gornjem delu toka reke Lužnice. Planirana relacija se sticajem okolnosti proširila i otvorila mi neke nove vidike. Zahvaljući lepom vremenu, pozitivnim, toplim ljudima i sjajnim ,,kolegama'' ostaće mi u trajnom sećanju.

U poslednjih nekoliko godina mnogo puta sam prošao kroz Gornje i Donje Krnjino, na putu za Babušnicu i brojna mesta u lužničkom i zaplanjskom kraju. Sada zastajem neposredno iznad Gornjeg Krnjina, u kratkoj klisuri koju formira potok koji dolazi sa krajnjeg severa babušničke opštine. Sada u potoku nema vode i jasno je da je on periodičnog karaktera. Zagledam obronke klisure i shvatam da je ona veštačka tvorevina i da je put kroz nju probijen verovatno tek nakon Drugog svetskog rata. Pretpostavljam da se ranije iz Babušnice i lužničkih sela išlo za Pirot nešto istočnije, preko Radoševca, možda i preko Pasjača i Rasnice.

Odmah na ulasku u Gornje Krnjino iz pravca Pirota, neposredno iznad puta, nalazi se seoska crkva posvećena Svetom arhangelu Gavrilu. Obnovljena je i ima lep zvonik:

Skrećem na put koji ispod crkve vodi u pravcu istoka. Kasnije ću produžiti glavnim putem kroz selo, u pravcu Donjeg Krnjina.

Posle nekoliko stotina metara od asfaltnog puta, dolazim do mesta koje sam tražio. To je Vrelo, velika kamena česma i izdašan izvor vode. Na njoj nema nikakvih natpisa o godini gradnje, a odmah pored je objekat seoskog vodovoda (nažalost, u vrlo lošem stanju). Ovo mesto predstavlja jedan od izvorišnih krakova reke Lužnice:

Zahvaljući obilju vode, odmah ispod Vrela se formira potok, koji se ispod Gornjeg Krnjina spaja sa drugim izvorišnim krakom reke Lužnice koji dolazi iz obližnjeg sela Radoševca. Tako Lužnica započinje svoj 39 km dugi tok, do ušća u Vlasinu kod vlasotinačkog sela Svođa.

Vratio sam se na glavni put koji prolazi kroz selo. Prva zgrada na koju sam naišao sa leve strane ujedno je i najveća u Gornjem Krnjinu. Pretpostavljam da je donedavno služila kao zadružni dom i škola, na šta ukazuje fudbalski teren. Ovde se ranije u julu održavao fudbalski turnir, posvećen Petrovdanu, seoskoj slavi:

Posle susednih sela Vojnici i Gornji Striževac, Gornje Krnjino je najsevernije mesto u opštini Babušnica. Nalazi se na regionalnom putu koji povezuje Babušnicu i Pirot. Udaljenost od Babušnice je oko 8 km, a 17 od Pirota. Prema popisu iz 2011. godine, selo je brojalo 144 stanovnika. Tačno 700 ih je popisano šest decenija ranije, 1953. godine.

Prošao sam pored skretanja za oko 2.5 km udaljeni Radoševac i prošao donjim delom sela:

Na izlazu iz sela prema Donjem Krnjinu i Babušnici, jedan put se odvaja s leve strane i vodi u pravcu jugozapada. To je put za izletište Šanac na Jeremiji ili Jeremijinom brdu. Ovde primećujem i jednu manju česmu. Natpis na njoj ukazuje na 1947. godinu:

Centri Gornjeg i Donjeg Krnjina su međusobno udaljeni 2 km. Sa puta između njih je lep pogled na Suvu planinu i na pomenuto Jeremijino brdo (663 m):

Nakon ulaza u Donje Krnjino, skrećem desno i obilazim seosku školu:

Nastavljajući dalje putem, dolazim do centra Donjeg Krnjina. Tu se nalaze ruinirani dom, dve seoske prodavnice i zapušteni spomenik posvećen meštanima sela poginulim u oslobodilačkim ratovima u XX veku. Kao i u svim selima pirotskog kraja, spisak koji se odnosi na poginule u Prvom svetskom ratu mnogo je duži od onog za Drugi svetski rat.

Donje Krnjino je selo približne veličine kao i njegov imenjak sa prefiksom Gornji. U selu su 2011. godine popisana 222 stanovnika, a 1953. - njih 636. Nažalost, u oba sela se broj stanovnika konstantno smanjuje između dva susedna popisa.

Nakon obilaska Gornjeg i Donjeg Krnjina, krenuo sam nazad. Iz centra Donjeg Krnjina do auta, na ulazu u Gornje Krnjino iz pravca Pirota, trebalo mi je 30 minuta hoda. Ukupno sam u obilasku oba sela prepešačio oko 5 km.

To nije bilo sve od istraživanja lužničkog kraja tog lepog zimskog prepodneva. Žurio sam da se nađem sa jednim čovekom koji je najbolji poznavalac kraja u kome živi i koji je trebao da mi pomogne u pronalaženju još nekih lepih i zanimljivih mesta. Pratite nastavak moje avanture u sledećem članku.

Trajanje relacije: oko 2.5h

Zahtevnost relacije: umerena (2/5)

Karakteristike: sela u severnom delu opštine Babušnica, na putu prema Pirotu, koja se nalaze u gornjem, izvorišnom delu reke Lužnice; na mene su najjači utisak ostavili Vrelo i crkva u Gornjem Krnjinu

Rizici: kretanje prometnim putem koji povezuje Babušnicu i Pirot