Pirot i pirotski kraj

10dec2023 Okolina Babušnice - Draginac i Aleksandrovac

Draginac je naselje u opštini Babušnica koje se praktično spojilo sa varošicom pa ga možemo smatrati i prigrdskim naseljem Babušnice. Do njega se dolazi kada iz centra Babušnice krenete na jugoistok, putem ka Strelcu i Zvoncu. Na oko 1.5 km od glavne raskrsnice u Babušnici je skretanje za gornji deo sela. Ovo mesto je prilično neugledno pa postoji verovatnoća i da ga ,,promašite'':

Pogled na Babušnicu, dok se penjete u gornji deo sela, izgleda ovako:

Među 52 babušnička sela, Draginac je, bez obzira na sve okolnosti, zvanično jedno od najvećih. Čak decenijama unazad pokazuje tendenciju porasta broja stanovnika. Neposredno posle Drugog svetskog rata bilo ih je 729 (1948. godine), 1991. godine taj broj je pao na 483, a po podacima iz 2002. bilo ih je 885. 

Prvobitni naziv naselja bio je Golubovac ili Golubinac. Međutim, dogodi se da meštani ubiju nekog Turčina zbog čega turska vlast izvrši odmazdu nad ovim naseljem i po zlu koje su im naneli nazovu ga ,,Zlokućani'' (ili ,,Zlokučanje''). Današnji naziv ,,Draginac'' meštani su nadenuli svom naselju u znak poštovanja prema kraljici Dragi Mašin, 1900. godine, kada je sklopila brak sa kraljem Aleksandrom Obrenovićem. 

Na prostoru samog naselja, prema nepotpunim istraživanjima, nalaze se tragovi dva stara groblja, od kojih je jedno iz doba Rimljana. Do 1886. godine selo je pripadalo opštini Stol, a potom prelazi u sastav babušničke opštine. Dobilo je struju 1953, vodovod 1986, a asfaltni put 1992. godine. (Vekoslav Pejčić: Škola u Dragincu ili Zlokućanima 1840-1880. - Pirotski zbornik br. 34, 2009)

Oko 500 m od skretanja sa glavnog puta je draginačka Crkva Svete Trojice. Podignuta je 1846. godine na temeljima stare crkve, a obnavljana je 1924. i 1987. godine. Zvona crkve su poklon kralja Aleksandra i kraljice Drage.

Put koji prolazi pored crkve vodi za selo Vavu:

S leve strane puta, ispod crkve, nalazi se draginačka škola. Stara škola je u ovom selu počela sa radom još 1840. godine, kada je njen prvi učitelj bio čuveni pop Hadži Adam Jovanović.

Drugo babušničko selo iz naslova ovog članka, Aleksandrovac, najlakše ćete posetiti kada krenete u selo Stol, nekadašnji administrativni centar ovog kraja, ili, ako ste planinar, kada krenete na uspon na atraktivni Stolski kamik. Znači, ne skrećete za gornji deo Draginca već produžavate prema Kambelevcu i Strelcu. Na oko 3 km od centra Babušnice je obeleženo skretanje za Aleksandrovac i Stol:

Do prvih kuća u selu ima svega nekoliko stotina metara od skretanja:

Aleksandrovac se nalazi na oko 510 m nadmorske visine. Uvek je bio znatno manje selo od obližnjeg Draginca - 1953. godine su popisana 192 stanovnika, a 2002. - 71. Predstavlja nekadašnje čitlučko selo ili čiflik. Stari naziv sela je Vezulin Čiflik, a današnji naziv dobilo je po Aleksandru Obrenoviću, 1884. godine, i to na molbu svojih meštana.

Aleksandrovac nema svoju crkvu, ali ćete dok šetate kroz selo videti malu zgradu škole:

Trajanje relacije: oko 2.5h

Zahtevnost relacije: umerena (2/5)

Karakteristike: dva potpuno različita sela na obodu Lužničke kotline i nedaleko od opštinskog centra u Babušnici - Draginac kao prigradsko naselje koje se praktično ,,stopilo'' sa Babušnicom i Aleksandrovac kao prolazno selo na putu za Stol

Rizici: nema ih