6may2025
Obiđite pirotsko selo Gradište
Udaljeno je oko 15 km od grada, u pravcu jugoistoka. Nalazi se s leve strane auto-puta koji povezuje Pirot i Dimitrovgrad. Poznato je po svom vrelu koje se nalazi u donjem delu sela i po tome što se oko kilometar nizvodno od sela spajaju Jerma i Ginska gradeći Nišavu. Mnogi smatraju da je to ušće Jerme u Nišavu. Gradište je prepoznatljivo i po svom starom imenu - Zaganica.
Kratak izlet sam napravio do Gradišta 6. aprila 2013. godine. Tada je auto-put bio u izgradnji, nazirala se njegova trasa u ovom kraju i bilo je izvesno da će selo dobiti svoj nadvožnjak preko njega:
Prošao sam ispod budućeg nadvožnjaka:
Stigao sam u gornji deo sela, koje se smestilo na padinama Vidliča:
Kao i u svim selima pirotske opštine, u oči upadaju napuštene kuće. U vreme moje posete u Gradištu je živelo pedesetak stanovnika. Najnoviji podaci, sa popisa iz 2022. godine, kažu da ih ima 38. Posle Drugog svetskog rata bilo ih je skoro 400.
Osnovna škola je postojala u staroj Zaganici još od 1845. godine. U centru sela je veliki zadružni dom:
Sa platoa ispred njega je lep pogled na auto-put i pomenuto ušće Jerme u Nišavu:
Vidlički deo atara ovog sela nisam istraživao. Severno od njega, na rastojanju od 5 do 6 km, preko Tepoša prelazi put koji povezuje Krupac i dimitrovgradska sela (Visočki Odorovci, Gulenovci, Petrlaš).
Trajanje relacije: oko 1h
Zahtevnost relacije: laka (1/5)
Karakteristike: selo koje je poznato po svom starom nazivu (Zaganica), vrelu koje je stavljeno u funkciju vodosnabdevanja Pirota i jednom od najvećih rečnih ušća u pirotskom kraju
Rizici: nema
