Babušnička sela Provaljenik, Bratiševac i Resnik

21jan2021 Babušnička sela Provaljenik, Bratiševac i Resnik

Nalaze se u severnom delu opštine Babušnica, u blizini veoma prometnih puteva koji Babušnicu spajaju sa Pirotom, Belom Palankom i Nišom. Ako za određivanje njihovog položaja kao osnovu uzmemo Suvu planinu, možemo da kažemo da se nalaze na njenim jugoistočnim padinama i zbog toga mogu da budu zanimljiva kao polazna mesta za uspon na njen masiv. Poslednji put sam ih u nizu obišao 31. decembra 2016.

Najpre nešto više o selu Provaljenik. Od Babušnice je udaljeno svega 4 km. Skretanje za ovo selo, sa puta Pirot-Babušnica, nalazi se u Donjem Striževcu, na oko 3 km pre Babušnice. Ovde reka Lužnica i put iz pravca Pirota povijaju ulevo, a za Provaljenik treba skrenuti najpre desno - na mestu prikazanom na prvoj sledećoj fotografiji, a zatim odmah levo - na drugoj (21. decembar 2011):

Do sela ima manje od 1 km. Slede fotografije nastale poslednjeg dana 2016. godine:

Provaljenik je prema podacima iz 2011. imao 167 stanovnika. Selo je posle Drugog svetskog rata brojalo i preko 500 ljudi. Pad broja stanovnika imao je za posledicu i dosta napuštenih i oronulih kuća:

U centru sela su zadružni dom i pomalo neobična spomen-česma:

Provaljenik se nalazi na nadmorskoj visini od oko 580 m. S druge strane venca Suve planine, čiju najvišu kotu u ovom delu predstavlja Crni vrh (1164 m), nalazi se selo Bogdanovac.

Da bi se stiglo do Bratiševca, treba se vratiti u selo Donji Striževac. Tamo se nalazi značajna raskrsnica, na kojoj se razdvajaju putevi koji iz Babušnice vode prema Pirotu i Beloj Palanci. Ovo mesto je krajem 2011. izgledalo ovako:

Ovaj putni pravac predstavlja najkraću vezu Babušnice i Niša. Na oko 1 km od raskrsnice nalaze se skretanje za Gornji Striževac i jedna mahala Donjeg Striževca:

Malo dalje je prevoj Prevala (593 m n.v.), sa zaseokom Bela Voda koji pripada Bratiševcu. Na ovom mestu je razvođe slivova reka Lužnice (pritoka Vlasine) i Koritničke reke (pritoka Nišave). Tu je skretanje za glavni deo sela Bratiševac, do koga ima oko 1 km:

Do sela vodi vijugav i uzak asfaltni put:

Gornji deo sela, gde se nalazi bazna stanica, izgleda ovako (24. mart 2012):

Kada sam poslednji put bio u Bratiševcu, 31. januara 2016, posetio sam drugi, donji deo sela:

Bratiševac je selo koje je po veličini slično Provaljeniku - 148 stanovnika je živelo 2011, a 603 - 1948. godine. Udaljenost od Babušnice je oko 7 km.

Da bi se stiglo i do Resnika, poslednjeg sela u ovom delu babušničke opštine, pre granice sa opštinom Bela Palanka, treba se vratiti do zaseoka Bele Vode i produžiti u pravcu Bele Palanke. Resnik je prilično raštrkano selo i jedna njegova mahala se nalazi na samom putu. Tu su i nekoliko važnih, ali i napuštenih objekata - prodavnica i seoska škola. Mesto je u proleće 2012. izgledalo ovako:

...a pet godina kasnije slika je bila još tužnija:

I Resnik deli sudbinu susednih sela po pitanju smanjivanja broja ljudi. U selu su 2011. živela 114 stanovnika, a najviše ih je bilo 1953. godine - 444. Selo je od Babušnice udaljeno 8, a od Bele Palanke oko 15 km.

Slično Provaljeniku i Bratiševcu, ,,glavni'' deo sela se nalazi nedaleko od puta. Skretanje je na oko 500 m od mesta prikazanog na poslednjim fotografijama. Na građevini koja se tu nalazi, a koja predstavlja prodavnicu, zadrugu ili mesnu kancelariju, stoji izbledela spomen-ploča:

Ovde se produžava za Bežište, Šljivovik, Gornju i Donju Koritnicu, Divljanu, Belu Palanku... Put za gornji deo Resnika izgleda ovako:

Priču završavam kod stare seoske česme, koja se nalazi ispod puta za najviši deo sela. Ovo mesto bi trebalo u bliskoj budućnosti da mi bude polazna tačka za odlazak do pećine (jame) Pripor, koja je u ataru Resnika i nalazi se na padinama Suve planine.