Pirot i pirotski kraj

29jan2021 Prošetajte do Gornje Lukavice, zaboravljenog dimitrovgradskog sela

Donja Lukavica, ili samo Lukavica, počinje da se niže uz put za Burel i Donju Nevlju još od skretanja sa magistralnog puta koji vodi ka bugarskoj granici. Ono se nalazi na udaljenosti od svega 1.5 km od centra Dimitrovgrada. Ovako je izgledalo 24. februara 2019:

Donja Lukavica se proteže uz put, do iza mosta na Lukavičkoj reci, koji je od raskrsnice udaljen oko 2 km. Kada sam poslednji put ovde prolazio, u jesen 2020, prijatno me iznenadio novi sloj asfalta na ovoj deonici. Na otprilike pola puta, s desne strane nailazite na jednu staru, napuštenu zgradu. Ako se ne varam, nekada je tu bila lukavička škola. Tu je skretanje za groblje i Gornju Lukavicu, a odmah se prelazi i Lukavička reka. U svom gornjem delu toka, u Bugarskoj, ona se naziva Gaberska reka. Nadalje u članku su fotografije koje su nastale 4. februara 2017:

Deo Donje Lukavice sa mosta izgleda ovako:

Lukavica je naselje koje je navodno osnovao neki Luka. Stari naziv ovog sela je Lukovo. Posle Drugog svetskog rata, 1948. godine, selo je brojalo 288 stanovnika. Od sedamdesetih godina prošlog veka, suprotno ogromnoj većini sela u Pirotskom okrugu, broj stanovnika konstantno i blago raste, zahvaljujući doseljenicama iz udaljenijih delova opštine Dimitrovgrad, pre svega iz sela u Burelu. Tako je selo krajem prošlog veka brojalo oko 470 stanovnika, da bi kasnije ponovo započeo lagani pad.

Po prelasku mosta prolazi se kroz polje na levoj obali Lukavičke reke i na svega nekoliko stotina metara udaljenosti, pored samog seoskog groblja, nalazi se velika i lepa Crkva Svete Trojice:

Prva crkva na ovome mestu sagrađena je u XVIII veku, a istoričar Konstantin Jiriček 1883. godine nalazi temelje. Nova crkva je sagrađena oko 1890. godine, a osvećena je 1895. Ikonostas je bogato izrezbaren i delo je debarskih majstora koji su izradili ikonostas u caribrodskoj crkvi. Ikone su živopisane rukom umetnika Alekse Vasileva. U blizini se nalazi izvor koji je obnovnjen, kao i trpezarija. Hram je poslednji put obnovljen 2000. godine, kada su postavljene nove podne pločice u brodu hrama, a pod oltara je izbetoniran i popločan.

https://eparhijaniska.rs/parohije/121-а-н-димитровградско/архијерејско-намесништво-димитровградско-вести/6385-dimitrovgradska-hramovi

Odavde zapravo počinje selo koje više ne postoji, Gornja Lukavica. Kroz njega sam prošao kružnom relacijom, koju preporučujem i vama. Put vodi uz jedan potok:

Prolazi se pored napuštenih kuća. Neke od njih su njihovi vlasnici preuredili u vikendice gde provode slobodno vreme, uglavnom u letnjem periodu godine. Zvuči pomalo neverovatno - ovo mesto je na svega 3-4 km udaljenosti od centra Dimitrovgrada i veoma prometnog auto-puta. Kada sam prvi put prolazio ovim krajem, u jesen 2011, ovde se pekla rakija i ljudi su brali drenjine. Popularna zanimacija je i pčelarenje.

U spletu putelajaka ja sam izabrao onaj koji me u obliku kružne putanje vodio ka izlazu iz Donje Lukavice prema Slivnici i Donjoj Nevlji:

Spust u Donju Lukavicu omogućava lep pogled na selo i brdo koje je odvaja od Dimitrovgrada, Gornjeg Gradinja i granice sa Bugarskom:

Na glavni put sam izašao pored glavnog mosta na Lukavičkoj reci:

Do mesta odakle sam započeo krug kroz Gornju Lukavicu, kod skretanja za crkvu, od ovog mosta ima oko 1 km. Kružnu relaciju sam prešao za 50 minuta.

Trajanje relacije: oko 2h

Zahtevnost relacije: umerena (2/5)

Karakteristike: ,,mrtvo'' selo Gornja Lukavica, bez stalnih stanovnika; Donja Lukavica koja se razvija i sve više liči na dimitrovgradsko prigradsko naselje, odlični i veoma popularni etno-restorani

Rizici: treba se snaći sa brojnim seoskim puteljcima na kružnoj deonici od Crkve Svete Trojice do spusta na put na izlazu iz Donje Lukavice